Ik zeg het met een glimlach, de nieuwe samenstelling van PS gaf mij een even gevoel van ‘vertukkering’. Maar dat is de uitslag, daar gaan we het mee doen! Het zegt ook iets over het belang van herkenbaarheid! Namens de fractie van de ChristenUnie Overijssel wens ik u zegen toe. De ChristenUnie zoekt een open en goede relatie met u allen.  Vervolgens een felicitatie aan de partijen die zetelwinst hebben geboekt en aan Partij vd Dieren als nieuwe fractie.

Terugblik

De uitslag van de verkiezingen is bijzonder. Het CDA behoud de positie van de grootste partij zonder zelf opzienbarend te groeien. Dat is zichzelf al een felicitatie waard.

Vervolgens zijn er veel partijen die zorgen voor een breed middenveld. Het is de kunst om daar met elkaar goed vat op te krijgen. Het belooft een uitdagende en inspirerende periode te worden. De eerst klus is om bij de toegenomen diversiteit een stabiel college te vormen.

3. Voor de ChristenUnie is de uitslag positief. We zijn de enige partij binnen de huidige coalitie met zetelwinst. Onze omvang is echter ook zodanig om nuchter vast te stellen dat ‘the winner takes it all’ niet bij ons past. Ook D66 is winnaar van de partijen rond het midden. Op de flanken geldt dat voor SP en PVV. De verkiezingsuitslag is mede bepaald door de landelijke politiek. Met name  voor de PvdA  zijn daardoor de druiven zuur zijn. Voor de VVD geldt daarbij nog dat er enig koersverlies is omdat de vaste koers niet altijd even vast was.

Toekomst

Als grootste fractie CDA heeft een bijzondere positie. Ik wil de heer Van Hijum mijn complimenten geven met de keuze van informateur, Rene Paas. 

Het zomaar voortzetten van de huidige coalitie met nog een partij die aanschuift door bij het kruisje te tekenen, is voor wat betreft ChristenUnie niet aan de orde. De ChristenUnie is voorstander van een eerste snelle en  brede verkenning, waarbij winnaars worden betrokken en verliezers niet weggeschreven.  Zo willen wij niet afrekenen. Daaruit moeten een of twee opties worden gedestilleerd om verder mee te spreken.

De ChristenUnie zal zelfstandig deelnemen aan coalitievorming.  Er moet een breder gedragen coalitie komen, graag gebaseerd op een ruimere meerderheid dan in de afgelopen periode. De ChristenUnie heeft in de vorige periode samen met de SGP een gedeputeerde geleverd. Op basis van vertrouwen is er onderling goed samengewerkt. Het kan in het geheel van afwegingen een goede optie zijn om deze mogelijkheid opnieuw mee te wegen.  (De SGP is bovendien ook gegroeid en heeft zelfstandig de tweede zetel behaald. Bovendien zijn onze beide fracties gezamenlijk de tweede in het aantal stemmen.)

Voor de ChristenUnie zijn partijen met verlies niet uitgesloten. Bij partijen met winst op de flanken bestaat een stevige aarzeling. Ik zie CU en PVV niet door een coalitiedeur gaan vanwege verschil in samenlevingsvisie. (De wees, de weduwe …..en de vreemdeling zijn ons in de joods christelijke traditie even dierbaar, maar dat geldt niet bij de PVV. Zo willen we naast mensen staan. Idem geldt dat ten aanzien van thema’s rentmeesterschap en duurzaamheid.) Hoe aardig u ook bent hr. Mulder, vergeet deze optie!

De andere winnaar de SP koos voor afrekenen!  Wel bij coalitievorming met ook de ChristenUnie zeggen wij. Dan moet u ten opzichte van de vorige periode aardig wat verrekenen. Ik zie die paradigmaverandering van de SP graag tegemoet.

Maatschappelijke opgaven

Voor de ChristenUnie is de visie op de samenleving van belang voor de coalitie: Naast mensen staan! We kiezen voor coöperatie, gemeenschapsdenken, participatie, partnerschap. Voor noaberschap en duurzaam sociale waarden en sociale kwaliteit. Vanuit die christelijk sociale basis werkt de CU aan opgaven en kansen.

1. Leefbaarheid.
Leefbaarheid is kernopgave, die het provinciaal beleid moet doortrekken. Participatie van onderop, burgerschap, gezonde omgeving, goede sociale kwaliteit, bereikbaarheid van zorg, investeren in educatie met natuur en cultuur. bestrijding van leegstand en troosteloosheid, zowel in het landelijk gebied als de stad (agenda-stad)! Tegengaan van overcapaciteit en mismatch bedrijventerreinen. Investeren in bruisende centra. Zorgen voor goede gebiedsontwikkeling. Dat vraagt ook ruim denken over de kerntaken.

2. Werkgelegenheid
Werkgelegenheid is de uitdaging voor de komende periode. Een sterke regionale economische agenda. Het MKB, familiebedrijf, maakindustrie en de bouw, transport &logistiek, agro en food, toerisme zijn dragers voor regionale economie, gekoppeld aan toegankelijke innovatie en investeren in duurzaamheid. Ook de energietransitie: besparen en duurzame opwekking is topopgave.

 Werkgelegenheid zijn banen. Dat is arbeidsmarkt. De menselijk kapitaal agenda is immens belangrijk. Geen tweedeling op de arbeidsmarkt en een samenleving van haves en have-nots met groepen die blijvend uitgesloten worden.

De CU wil samen met gemeenten investeren met gemeenten in de economie en werk, in erfgoed en in dynamisch investeringen.  Een sterke menselijk kapitaal agenda hoort bij de economische agenda, maar ook het stimuleren van duurzaam sociaal ondernemerschap. (Meer aandacht ook voor grensoverschrijdende samenwerking en handelsmissies).

3. Bereikbaarheid en mobiliteit verandert.
Huidig OV-stelsel niet toekomstbestendig.  Meer aandacht is voor de vrager en maatwerkoplossingen (arrangementen met scholieren). Inzetten een lange en kort termijn agenda voor het spoor en stations. Zitten we op het goede spoor?  De wegen zijn onder de asfaltcoalitie redelijk uitgekauwd, het gaat nu om prioriteit op de uitvoering en de vervangingsagenda. Knelpunten voor de korte termijn en koersvaste infra-agenda voor lange termijn is nodig.  Speciaal aandacht voor een Ov. fietsagenda (fietssnelweg).

4. Omgeving.
De vierde opgaven is de visie op de omgeving, natuur, landschap en landbouw, water en veiligheid, van ontwikkeling naar uitnodigingsplanologie. Sturen  op samenwerking. ChristenUnie zoekt naar een evenwichtige, duurzame ontwikkeling. Balans en maatwerk zijn kernwoorden.

5. Openbaar bestuur.
De vernieuwing van de rol van de overheid vraagt om verdere doorzetting, niet alleen in nieuwe programma, maar ook in stijl- en gedragsverandering, met de ondernemende overheid als houding. Volksvertegenwoordigers die meer buiten die huis kunnen zijn. Juist niet alles is maakbaar vanuit dit huis. Minder risicoangst, meer maatwerk, sobere regelgeving.

Ik wens de informateur mooie gesprekken toe en onszelf hopelijk een collegiaal samenwerkende coalitie.