Oud-EO-voorzitter Arie van der Veer roept op:
‘Geef politici vertrouwen door te stemmen met je hart’
Arie van der Veer is zeventiger, gepensioneerd predikant en oud-voorzitter van de EO. Ook is hij trouw ChristenUnie-stemmer. Toch sprak hij zich lange tijd niet echt uit over zijn politieke voorkeur. Van der Veer maakte de tijd nog mee, dat je in de hal van kerkgebouwen geen verkiezingsposters mocht ophangen. Bidden voor politici of verkiezingen tijdens een kerkdienst? Het was not done. “In die tijd was je als predikant voorzichtig met je uitspraken rond politieke thema’s”, legt hij uit. Tijden zijn veranderd en intussen voelt de Zwolse dominee alle ruimte om kleur te bekennen.
Bij de vraag of hij zich Zwollenaar en Overijsselaar voelt, peinst Van der Veer even. “Eigenlijk wel”, volgt zijn reactie. “Ik ben opgegroeid in Vlaardingen, daar liggen mijn roots. Maar dat is voor mij nostalgie geworden. Ik kwam in de 70’er jaren met mijn gezin naar Zwolle, waar ik predikant werd in de Christelijke Gereformeerde Kerken. Mijn vrouw en ik hadden toen drie kinderen, de vierde is hier geboren.” Het predikantsgezin bleef hangen in het Zwolse en het echtpaar Van der Veer woont er intussen 46 jaar. “Ik ben vergroeid geraakt met het noordoosten van het land. Als mens, maar ook in kerkelijk opzicht. Ik voel mij hier thuis”, bekent hij. “Ik heb hier mijn graf al. Letterlijk hè? Toen mijn zoon Peter drie jaar geleden overleed, hebben mijn vrouw en ik een graf gekocht op de begraafplaats waar hij ligt. Ik word in Zwolle begraven, dat staat al vast.”
Moeite met compromissen
Als het thema politiek ter sprake komt, aarzelt de predikant even. “Ik heb geen finaal oordeel over hoe de politiek zaken zou moeten oppakken of oplossen”, is zijn uitleg. “Al denk ik, dat we sterke leiders nodig hebben. De wereld wordt steeds gecompliceerder; ik vind het een verwarrende tijd. Juist daarom zijn krachtige politici nodig, die de ontwikkelingen kunnen duiden en maatregelen durven nemen.” Dat gaat hand in hand met de moed om compromissen te sluiten, stelt Van der Veer. “Maar ik heb de indruk dat mensen steeds meer moeite hebben met compromissen.” Volgens de Zwolse dominee komt het er daarom op aan, dat je stemt met je hart. Dat definieert hij zo: “Stemmen met je hart doe je, door vertrouwen te hebben in degene op wie je stemt”.
Geef ze de kans
“Natuurlijk stem je ook met je hoofd, door af te wegen met welke standpunten je het eens bent”, vervolgt hij. “Dat is het rationele aspect, maar je moet ook je hart erbij betrekken. Dat doe je door in vertrouwen politici de kans te geven om hun verantwoordelijkheid te nemen. Zij willen er staan en jij geeft ze de kans”, verduidelijkt de oud-EO-voorzitter uit. “Dat vertrouwen is nodig, omdat het durf kost om te willen besturen”, meent hij. “Stemmen met je hart betekent daarom ook, dat je accepteren kunt dat dingen soms anders lopen dan jij zou willen.” Dat gaat niet altijd vanzelf, erkent Van der Veer. Hij begrijpt waarom een groeiend aantal mensen het niet meer ziet zitten met de politiek. “Sommige politiek leiders maken het daar ook naar. Het gedrag van politici kan weerzin opwekken”, constateert hij. “Dan verdwijnt het vertrouwen.”
Zout en licht zijn
“Stemmen met je hart gaat ook om je relatie met God”, gaat Van der Veer verder. “Door je stem kun je indirect handen en voeten geven aan je geloof. ChristenUnie-politici willen namelijk ‘zoutend zout’ en ‘lichtend licht’ zijn in de samenleving. Met jouw stem kun jij ze die kans geven om dat licht en dat zout te zijn!” De voorganger baseert zijn opmerking op Mattheüs 5 : 13 en 14 uit de Bijbel, waar gelovigen wordt opgeroepen om niet onzichtbaar te zijn. Zijn advies aan politici is, om veel te luisteren. “Zij moeten weten wat er speelt onder mensen en wat de noden zijn van deze tijd.” Uit ervaring weet hij hoe lastig dat kan zijn: “Je moet als politicus tussen de mensen staan, om te weten wat er leeft. Maar hoe doe je dat? Want je hebt ook de rol om bóven de mensen staan. En om voorop lopen. Als predikant herken ik dat. Ik kon ook nooit volledig tussen de mensen staan, al wilde ik dat wel. Maar door je rol kan dat niet.”
Voedselbank bezoeken
Eén van de grotere zorgen die de voorganger heeft, zijn de steeds groter wordende breuklijnen in de samenleving. Door armoede bijvoorbeeld, dat vandaag de dag minder zichtbaar is dan vroeger. “In Vlaardingen, waar ik opgroeide, woonden we in een straatje vlakbij de haven. Daar was veel armoede, dus ik ken het”, vertelt hij. Tegenwoordig zit het veel meer achter de voordeur, vermoedt hij. “Je weet niet hoe anderen leven. Laatst kwam ik in huis bij mensen van wie ik soms de hond uitlaat. Ik was daar nog nooit geweest, maar dacht direct: wát een klein huisje! Raar hè, dat zoiets je dan overvalt. Want je wéét dat er mensen zijn die het minder hebben, ook in de buurt waarin je woont. Gezinnen die worstelen om rond te komen.” Hij kijkt op en vraagt: “Zouden in mijn kerk mensen zitten die de voedselbank bezoeken? Vast! Maar ik weet het niet.”
Welk offer breng je?
Problemen als deze vragen om menselijke politici, stelt de Zwolse dominee. Hij droomt van, en bidt voor krachtige leiders met invloed, dan kan er iets veranderen. Toch is hij realistisch. “Je kunt niet alle problemen één, twee, drie oplossen. Het kost altijd offers.” Burgers moeten zich daarvan bewust zijn, vindt hij. “Neem de situatie in Groningen. Je gunt alle slachtoffers van de aardbevingen een ander huis. Tegelijkertijd is bijna niemand bereid om meer te betalen voor zijn gas. Dan gaat het erom: wat ben jij bereid in te leveren? De Groningers hebben hun offer immers al gebracht.” Ook waarschuwt hij voor kortetermijnpolitiek. “Veel mensen willen snelle oplossingen. Dat zie je onder christen ook wel, zo van: God moet nú helpen. Vaak gaat dat niet. Verandering is meestal iets van de lange termijn.”
Duidelijk hoorbaar geluid
Van der Veer vindt dat iedereen moet stemmen op 20 maart, bij de Provinciale Statenverkiezingen. Het argument dat stemmen niets uithaalt, wuift hij weg. “Dat is onzin, waarom zou jouw stem geen verschil maken? Ik roep mensen altijd op om wél te stemmen.” Provinciale verkiezingen zijn alleen al belangrijk, omdat je daarmee invloed hebt op de samenstelling van de Eerste Kamer, beargumenteert hij. “Zo heb je niet alleen in de provincie, maar ook landelijk invloed op het beleid.” De Overijsselse ChristenUnie-politici roept hij op om zichtbaar te zijn. “Mensen weten vaak niet wie de provinciale politici zijn en wat het effect is van hun werk. Dus laat jezelf zien en zorg voor een duidelijk hoorbaar ChristenUnie-geluid in de provincie!”
