Gemeente en ondernemers in Rijssen-Holten slaan handen ineen
‘Samen verantwoordelijkheid nemen voor particpatie’
Bert Tijhof is wethouder voor de ChristenUnie in de gemeente Rijssen-Holten. Wie even met hem optrekt, merkt al snel dat hij een bevlogen man is, met oog voor anderen en een herkenbaar christelijke visie op de samenleving. “Samenleven betekent dat je het sámen doet. Dat is hoe God het bedoeld heeft: je kunt het niet alleen”, zegt hij. “Dat werkt ook zo in een gezin, of bij een voetbalteam. Het kan niet om één persoon draaien; je hebt elkaar nodig.” De Rijssense wethouder is ervan overtuigd dat mooie dingen kunnen ontstaan zodra mensen elkaar bereiken.
Tijhof werd in februari 2015 wethouder in Rijssen-Holten. Op dat moment was de inkt van de nieuwe Participatiewet net droog. Als wethouder voor onder meer Economische Zaken en Participatie kreeg Tijhof al snel allerlei vragen vanuit het bedrijfsleven. Hij vertelt: “Rijssen-Holten heeft een grote groep betrokken ondernemers. Zij wilden weten: hoe zit het precies met de Participatiewet? En wat kunnen wij doen?” Volgens Tijhof gingen de vragen verder dan de letter van de wet. “De Participatiewet gaat uiteindelijk over mensen die je kent vanuit de kerk en de voetbalclub; vanuit de gemeenschap. De ondernemers zeiden ook: het gaat om ónze mensen. Daar loop je harder voor dan voor mensen die je niet kent,” legt de wethouder uit. “Je wilt je eigen mensen helpen.”
Vanuit de eigen rol
Van het een kwam het ander. Drie ondernemersverenigingen sloten samen met de gemeente het ‘Participatiepact’ en richtten een vereniging op, die gezamenlijk verantwoordelijk is voor participatie binnen Rijssen-Holten. Ieder vanuit de eigen rol. Dat laatste is belangrijk, stelt Tijhof. “Je moet je als overheid niet bemoeien met het ondernemerschap. Ondernemers moeten ondernemen en de overheid moet toezien op het naleven van de regels. De ondernemers zijn van de banen en wij van het re-integreren. Maar we zijn er wél samen verantwoordelijk voor, dat zoveel mogelijk mensen weer onderdeel worden van het arbeidsproces.” Een betaalde kracht in dienst van de vereniging stoomt mensen klaar voor werk, schetst de Rijssense gemeentebestuurder. Ook matcht zij de werkzoekenden met de banen, stages en werkervaringsplaatsen die het bedrijfsleven beschikbaar heeft. Bovendien kunnen werkzoekenden, wanneer nodig, een scholingstraject krijgen.
Zwakkeren op de arbeidsmarkt
Het Participatiepact is er niet in de laatste plaats voor mensen die lastig aan het werk komen, bijvoorbeeld vanwege een beperking of aandoening. “Eén van de partners in het Participatiepact is De Sterkerij, het sociaal werkbedrijf in Rijssen”, laat Tijhof weten. “Zwakkeren op de arbeidsmarkt kunnen daar terecht voor dagbesteding, vormen van beschut werk en mogelijkheden om te re-integreren.” Binnen het bedrijf doen mensen uitzoek- en inpakwerk, catering-werkzaamheden, fietsreparaties en worden jaarlijks zo’n twintigduizend kerstpakketten ingepakt. “De Sterkerij laat heel goed zien wat je kunt bereiken wanneer je er samen verantwoordelijkheid voor neemt dat mensen met afstand tot de arbeidsmarkt weer actief worden”, zegt de Twentse wethouder enthousiast. “De Sterkerij zit eigenlijk nooit zonder opdrachten; die komen bijna allemaal van bedrijven uit Rijssen-Holten. En het is prachtig om te zien hoe mensen hier opbloeien.”
Noaberschap: elkáár helpen
Het Participatiepact in Rijssen-Holten is volgens Tijhof een mooi voorbeeld van noaberschap: naar elkaar omzien. “Noaberschap vind je in de hele provincie,” is zijn overtuiging, “maar op het platteland net iets meer. Het betekent: niet alleen je buren helpen, maar zij jou ook. Elkáár helpen.” Noaberschap is nauw verwant aan het christelijke principe van naastenliefde, meent de wethouder. “Dat zit ook de ChristenUnie in de genen. Als partij willen we er zijn voor de hele samenleving en daarbij springen we vooral in de bres voor zwakkeren en kwetsbaren.” Naoberschap creëert meerwaarde, denkt hij: “Het is een goede tegenhanger voor individualisme. Het zorgt voor sterke gemeenschappen met mensen die naar elkaar omzien. Dat hebben we in Overijssel nodig”.
Sterke gemeenschappen
Het afkalven van de gemeenschapszin in Overijssel baart Tijhof wel zorgen. Hij legt uit: “Ook in onze provincie de trek naar de ‘grote stad’ gaande.” Daarin schuilt een gevaar, meent hij. “Als dorpen leeglopen en agrariërs ermee stoppen, verschraalt het platteland en verdwijnt de identiteit van gemeenschappen. Dan krijg je dorpen vol vakantiehuisje van rijke westerlingen; mensen die weinig hebben met het dorp. Gemeenschappen raken dan hun herkenbaarheid kwijt”, vreest Tijhof. “Voor mij is dat een spookbeeld. Alles wordt dan eenheidsworst, dat moeten we niet hebben.” In zijn ogen heeft Overijssel vitale kernen nodig, met sterke gemeenschappen, voorzieningen en werk. Op dat punt ziet hij een belangrijke taak weggelegd voor het provinciebestuur: “De gemeenschapszin bewaken. De ene gemeente krimpt en de andere groeit, dat is niet erg. Er moet ruimte zijn voor verschil, zolang er maar sterke gemeenschappen zijn.”
Over de schutting kieperen
De Rijssense wethouder erkent dat het sterk aanwezige ons-kent-ons-gevoel in plaatsen als Rijssen en Holten ervoor zorgt dat zaken sneller samen worden opgepakt. Wel beklemtoont hij: “In een andere plaats of gemeente kan zoiets ook. Je hebt maar een paar inwoners of ondernemers nodig die hun schouders eronder willen zetten. En je moet een aanpak kiezen die past bij je eigen mensen. Per situatie is maatwerk voor de eigen gemeenschap nodig.” Collega-bestuurders adviseert hij: “Maak je rol als overheid zo klein mogelijk. Beperk je rol tot de zaken waar je daadwerkelijk over gaat, maar blijf niet aan de zijlijn staan. De participatie-samenleving betekent namelijk niet, dat je allerlei zaken bij anderen over de schutting kunt kieperen. Je bent als overheid onderdeel van de samenleving. Samen met je inwoners kun je prachtige resultaten behalen.”
Bert Tijhof (1973) is naar eigen zeggen een échte Rijssenaar. In 2015 volgde hij Ben Wolterink op als wethouder in de gemeente Rijssen-Holten, namens de ChristenUnie. Voorafgaand aan zijn politieke loopbaan was Tijhof bedrijfsleider in de gevelbouw. Ook had hij verschillende functies binnen onder anderen Grolsch en Unilever. Interesse in de politiek ontstond in zijn jeugd, als lid van de jongerenafdeling van de RPF. Rond de fusie van GPV en RPF tot de ChristenUnie - in 2000 - kwam Tijhof in Rijssen-Holten in de schaduwfractie van de ChristenUnie terecht. Later werd hij fractielid en tussen 2003 en 2015 was hij gemeenteraadslid in Rijssen-Holten.
